domingo, 8 de maio de 2016

Os benefactores de Betanzos

Cando era pequena, meus avos soían levarnos a miña curma e a min a xogar ao parque do Pasatempo de Betanzos, encantabanos os animais que ali había, as grutas secretas, o estanque, o león xigante...sempre que o pedíamos levábannos e para nos era un dia xenial.

Nunca pareime a pensar de quen fora a xenial idea de construir o parque ata que con 16 anos fun de excursión a cidade de Betanzos e fomos a visitar o parque, alí, unha profesora contounos que uns irmans da cidade apelidados García emigraran a América e fora tal a fortuna que fixeron que cando chegaron a Betanzos de volta construiron o parque para mostrarlle ao mundo todo o que había nos restos dos países.

Pero agora con 18 anos sempre que paso por alí pregunto a os meus país o porque do parque e porque é tan bonito eles contestanme que foron uns irmans indianos os que o realizaron pero non me sacan de dúbidas...polo tanto, decidín adicar esta entrada de tema libre a estos dous irmans e todo o que realizaron na sua cidade e polos Betanceiros.

Estos dous irmans era Don Juan García Naveira (Betanzos, 16 de maio de 1849-Betanzos, 9 de marzo de 1933) e Don Jesús García Naveira  (Betanzos, 14 de xunio de 1853 - San Nicolás de los Arroyos, 24 de marzo de 1912) na sua cidade natal realizaron multitude de obras de caridade a principios do século XX, na que investiron boa parte da fortuna que reuniron alá, tanto individual como conxuntamente. Como mostra de agradecemento e recoñecemento, a cidade de Betanzos dedicoulles a praza principal da cidade.

Eran fillos de labregos, que tiveron que emigrar para sobreviviren, desenvolvendo distintos traballos en Bos Aires ata que crearon unha empresa dedicada á importación, Etchegaray, Arriarán y Cía. Posteriormente emprenderon outros negocios e dedicáronse ós servizos bancarios, o que lles reportou abundantes ingresos cos que fixeron unha boa fortuna.

O número de obras que estes realizaron na cidade foi inmensa, entre elas atopanse:

-O máis espectacular foi o parque do Pasatempo, onde pasei moitas horas xogando e correndo polas suas instalaciós cando era nena:
O Parque do Pasatempo foi diseñado e costeado por Don Juan García Naveira, foi o seu empeño persoal. A sua construcción iniciouse entre 1893 e 1895. Foi concebido como un parque enciclopédico a modo da época, onde vense plasmadas as vivencias que este indiano adquiriu nas suas numerosas viaxes. O parque estaba dividido en duas partes: os xardins e o núcleo plástico.
En 1914 o parque estaba prácticamente configuardo. Coa muerte de Don Juan, que non deixou estipulada a continuidade do parque, o estallido da Guerra Civil e as suas consencuencias produxeron o deterioro do parque. Co paso dos anos foise cubrindo de maleza ocultando prácticamente todo o recinto. En 1986 o Concello de Betanzos compra estos terreos e o parque comeza a renacer.


-O lavadeiro público gratuito é outra das fundacions comuns dos irmans García Naveira. Foi construido no 1902.

Tratase dun edificio puramente funcional de duas prantas. Conta con duas filas de lavadeiros (para usalas segundo as mareas), ten capacidade para 22 lavandeiras simultáneas e conta con lareira e secadeiros cubertos.
Os irmans García Naveira esptipularon una serie de cláusulas para su uso:
  • Que fora público e gratuito.
  • Preferencia do uso para as lavandeiras profesionais, é decir as que gañanse con elo a vida.
  • Non se podera comercializar coas suas instalacions.
  • O Concello encargarare da sua conservación e vixilancias.
Co paso dos anos sufriu reformas na parte superior e actualmente sigue en uso.


-Escola Jesús García Naveira
Tratase dun edificio de pranta baixa que conta con tres corpos, un central e os laterais, un era o pabillón de nenas e outro de nenos. Ten un esquema simétrico e fai un bo aproveitamento da luz natural no interior. Emplea elementos tomados da arquitectura hispano-musulmana. El arquitecto que traballou neste edificio foi Rafael González Villar. Actualmente alberga a guardería municipal.

-Escolas García Hermanos,
En 1908 os irmans García Naveira fundan o Patronato Benéfico-Docente García Hermanos co fin de proporcionar albergue, vestido, alimento y cuidados médicos a os ancianos e alimentos, educación e enseñanza aos máis novos. Para elo construirianse dous edificios independientes sobre un mesmo solar. A escola foi inaugurada en 1914 e o asilo en 1912, este último non se conserva.
Tratabase de edificios maxestuosos dotados das máis modernas comodidades e avances da época. A escola contaba cos métodos pedagóxicos máis modernos, contando cun museo, intentaban despertar os sentidos e imaxinación dos públicos; actualmente conservanse algunhas pezas en el Museo de las Mariñas.

-Casa do pobo, a Casa do pobo está situada na Rúa Travesa. Foi construida en 1918, tratase dun legado de Don Jesús García Naveira a favor da “Federación de Sociedades Obreras de Betanzos”, deixando 50.000 pesetas a favor das asociacions obreiras locais. 
Ao comezar a guerra de 1936 o goberno vencedor disolve o que quedaba da Federación de Sociedades Obreiras e incauta a vivenda.
Hoxe en día é propiedade privada.












-Outras das obras que levantaron na cidade foi un hospital que actualmente son os xulgados.
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

Ningún comentario:

Publicar un comentario