Maís preto do que pensaba

Xa mencionei na entrada anterior a Foucellas un home valente e coñecido guerrilleiro de Curtis, preto de onde era a miña familia materna e constantemente recibían noticias de vecinos contando novas sobre el. Levaba a cabo a suas fechorías na zona onde eles vivían e todos o coñecian ainda que moitos tiñanlle medo porque non sabían por onde aparecería e de que maneira, soía disfrazarse xa que era un home moi buscado pola Garda Civil. Salvo a miña avoa e o resto da sua familia coñecia numerosas das suas accións pero por desgraza non están para contalas salvo ela que lembra unha que non olvidara nunca, xa que ela era unha nena.

Benigno Andrade, Foucellas

A miña avoa recorda unha das suas accións que levou a cabo nunha casa de enfrente a sua en Présaras a 9 km de Curtis, onde el vivía no monte nunha cova. Moita xente do pobo volcouse con el entre os que se atopaba o médico de Curtis, moitos veciños e algún cura. Proporcionabanlle comida e fármacos xa que a sua familia que vivía alí eran os seus fillos e a sua muller fora encarcelada e deportada.

Foi unha persoa moi cercana a miña familia xa que un dia presentouse na casa dos meus tataravós Maruxa e Francisco disfrazado de Garda Civil xunto a dous homes máis. Era media tarde e inverno, María a tia da miña avoa era a que atopábase neses momentos na casa. Cando preguntou quen vai responderonlle: a Garda Civil, abriulles a porta e preguntaronlle si era a casa dun tal Pepe o “Coxo” ela respondeulles que non pero que era a do lado. Ofreceulles pasar pola eira da casa que comunicaba coa de Pepe pero eles negáronse, despedironse e foron a casa do “coxo”.

Abrironlles a porta os país de Pepe, preguntando por Pepe a vez que ian entrado na casa. Na cociña un dos homes preguntoulles se os coñecían, e dixeronlle que non, que era a Garda Civil. Entón el identificouse como Foucellas e reclamou unha cantidade de cartos, nese intre apareceu Pepe e dixolle que non o tiñan pero Foucellas sabía que esa familia tiña cartos, por iso presentouse alí. Desconfiando, os seus compañeiros xunto con Pepe revolveron a casa en busca de cartos pero non atoparon nada, daquela Foucellas ameazouno con matalo si non lle entregaba dita cantidade de cartos (non recorda a cantidade). Os vellos pais dixeronlle que voltase outro dia polos cartos para poder xuntalos, pero Foucellas pensando co podían descubrir e denunciar dixolles que levaran o paquete a unha panadería de Curtis e que el xa os recolleria.

A cambio ordenoulles gardar silencio e non contar a ninguén o que sucedera pois sinon voltaria para facerlles dano. Resulta que Pepe si foi a deixar o paquete a onde mandoulle pero ao final nunca supose se o recollera ou non. O medo quedoulles no corpo por si volvia a aparecer, e a familia de Pepe o “coxo” mandou a unha parella de Gardas a sua casa para controlar a entrada.

Foucellas enteraríase da medida que levaron a cabo porque non volveu a esa casa. Como esta historia moitas mais levou a cabo nesta zona pero esta pareceume a máis relevante porque sucedeu na casa dos meus tataravós.

É de resaltar que sempre soía asaltar aos ricos e nunca aos pobres como vese nesta historia porque a familia de Pepe o "coxo" tiña unha posición elevada respeto aos seus vecinos. A tía da miña avoa que abriulle a porta cando supo a noticia e que era Foucellas disfrazado levouse unha sorpresa porque non o recoñecera.

Tras anos e anos escondido e sendo perseguido foi capturado a condeado a morte nos anos 50 na Coruña. Non debería olvidarse a sua figura porque nunca rendeuse ante a sua liberdade e a do pobo galego e sobre todo na miña familia, xa que era moi cercana a eles porque era da mesma zona, as suas historias sempre serán recordadas e contadas de país a fillos.